Đây một trong những nguyên tắc khi mình học Khai Vấn Tài Chính– Financial Health Coach và mình rất tâm đắc:
“LUÔN MUA CHO MÌNH VỊ THẾ CHỦ ĐỘNG, VÀ NẾU THANH TOÁN ĐƯỢC BẰNG TIỀN THÌ ĐỪNG THANH TOÁN BẰNG THỨ KHÁC”. Thoạt đầu khi Thầy yêu cầu phân tích và bình luận câu nói này, mình có hơi lúng túng vì mình nghĩ ý nghĩa đã thể hiện trên mặt chữ. Có ai trong chúng ta lại không thích mình ở vị thế chủ động? Cho dù là hoàn cảnh nào, được ở vị thế chủ động cũng tốt hơn thế bị động rất nhiều, vậy nên việc “mua cho mình vị thế chủ động” là điều hiển nhiên, ai cũng hiểu và mình tin rằng ai cũng muốn được như vậy. Bởi vì một lẽ đơn giản, người ở vị thế chủ động luôn là người có quyền, có nhiều sự lựa chọn, có sự tự do và do đó, sẽ có được sự tự tin, cảm giác thoải mái và bình an.
Vậy phải làm gì để luôn mua được vị thế chủ động?
Có thể mua sự chủ động bằng nhiều loại chi phí, mà trước hết là tiền, rất hiển nhiên, hoặc thời gian, sức khỏe, mối quan hệ (chịu ơn người khác). Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể có nhiều cách khác để mua được quyền chủ động mà không cần tốn chi phí, ví dụ như:
Trong 1 cuộc trò chuyện, người hỏi là người chủ động và đa phần người hỏi là người dẫn dắt câu chuyện đó. Không phải tự nhiên mà người dẫn chương trình lại là người liên tục đặt ra câu hỏi cho các khách mời. Hoặc là, trong công việc, xung phong nhận nhiệm vụ cũng là 1 cách chủ động để bộc lộ tài năng và trách nhiệm của chúng ta, đem lại giá trị cho doanh nghiệp và nhận được sự đánh giá cao của lãnh đạo.
Hay đơn giản là, hãy chủ động đưa ra sự lựa chọn khi được chọn, vì không lựa chọn gì cũng là 1 sự lựa chọn, mà lựa chọn đó có thể sẽ làm mất quyền chọn của bạn trong tương lai. Nhắc đến ý đơn giản này, mình chợt nhớ đến 1 lần mình được top 5 trong trò chơi giải đố nhanh có thưởng, top 5 được chọn 1 trong 5 phần quà giống nhau, chỉ khác về màu sắc, mình ngại ngùng ko chọn, sau khi 4 bạn khác đã chọn được màu ưng ý thì mình buộc phải nhận màu còn lại, tuy mình ko ghét màu đó, nhưng rõ ràng, vì mình ko chọn nên mình đã không có được phần quà với màu mình yêu thích.
Không chỉ vậy, khi ý thức được sự quan trọng của người thân, người yêu thì việc sắp xếp thời gian biểu để dành đủ thời gian cho người thân yêu cũng là 1 sự chủ động mà chúng ta có thể áp dụng mỗi ngày. Tăng ca, giao tiếp mở rộng mối quan hệ, chăm chỉ làm việc là điều tốt. Nhưng cân bằng giữa công việc với gia đình mới là điều tuyệt vời.
Trong mối quan hệ với người và người, chúng ta không kiểm soát được hành vi của người khác nhưng cảm xúc của chúng ta ra sao thì chúng ta có thể chủ động lựa chọn, chúng ta có quyền vui buồn theo họ hoặc lơ đi không quan tâm, hoặc phản kháng hoặc thích nghi. Tuy không dễ nhưng mình vẫn đang tập và cố gắng để làm chủ cảm xúc của chính mình, làm chủ cảm xúc để không nổi nóng khi con làm sai, tập để thấy vui và nhẹ nhõm mỗi khi chồng đi tiếp khách về trễ thay vì giận dỗi.
Trong tài chính, việc lập ngân sách thu chi cũng là cách giúp chúng ta chủ động quản lý tài chính của chính mình. Việc chi tiêu theo ngân sách cũng giúp chúng ta biết rõ mình cần gì, có bao nhiêu, dự phòng bao nhiêu, khi có những vấn đề tài chính quan trọng xuất hiện bất ngờ thì chúng ta vẫn đủ sức để giải quyết và có thể giải quyết một cách dễ dàng. Việc thu chi tự do, không kiểm soát (nếu có) cũng là do sự lựa chọn của mỗi người, lựa chọn thoải mái ngày hôm nay, mặc kệ ngày mai có bất lực ra sao.
Khi nghĩ rộng ra hơn, trong cuộc sống cũng có nhiều việc mà khi mình chủ động lựa chọn, chính là đã tạo cho mình vị thế chủ động khác lớn hơn trong tương lai.
Thời đại học, chúng ta ai cũng cố gắng học là để tương lai có thể lựa chọn 1 công việc tốt. Đi làm, chúng ta cố gắng làm tốt để được phát triển sự nghiệp, tăng lương, thăng chức, tích lũy kinh nghiệm, mở công ty riêng. Đi làm, bên cạnh chi tiêu, chúng ta tích lũy thêm tiền để lo cho cha mẹ, con cái, lo cho chúng ta khi về hưu. Cũng có người trong chúng ta chọn công việc tự do để có nhiều thời gian cho gia đình, cho ước mơ…
Rõ ràng, mình nhận thấy chúng ta có rất nhiều cách, nhiều sự lựa chọn để có được vị thế chủ động mà không phải tốn chi phí. Nhưng nếu phải mua nó bằng chi phí, nếu có thể thanh toán bằng tiền thì đừng thanh toán bằng thứ khác. Bởi vì tiền mất đi thì có thể kiếm lại, nhưng nếu thời gian, sức khỏe mà mất đi rồi thì rất khó bù đắp, nợ ơn nghĩa cũng khó lòng trả hết.
Ví dụ như, tết về quê được có 5 ngày, đi máy bay thì đắt tiền nhưng đi và về hết 6 tiếng; đi xe lửa rẻ hơn nhưng mất 2 ngày; nếu có khả năng, hãy dùng tiền để mua cho mình sự chủ động, đi máy bay vừa khỏe vừa tiết kiệm thời gian, dành thời gian quý báu cho người thương yêu của mình, khi quay lại công việc cũng không bị cảm giác mệt mỏi mà có thể bắt tay vào làm việc ngay.
Một ví dụ khác, mình nhận thấy 1 thực tế rằng, khi cần chăm sóc sức khỏe, ai cũng muốn gửi gắm người quen, nhờ bác sỹ chăm sóc tận tình. Có lẽ chúng ta đều biết, vật chất dễ vay, ân tình khó trả. Vậy thì ngày hôm nay chúng ta có thể bắt đầu nghiêm túc suy nghĩ về việc mua bảo hiểm, trước hết là để mua sự bình an cho chúng ta và người thân yêu, sau là để mua sự chủ động trong tương lai nếu sức khỏe chúng ta cần được chăm sóc. Bởi lẽ khi có Bảo hiểm rồi thì cứ bệnh viện VIP mà thẳng tiến, đội ngũ y bác sỹ dày dặn kinh nghiệm lại quan tâm ân cần chu đáo, chi phí đã có bảo hiểm lo, sức khỏe sẽ nhanh chóng hồi phục.
Bởi vì vị thế chủ động có ý nghĩa to lớn trong mọi mặt cuộc sống nên mình xin chúc cho tất cả chúng ta kể từ ngày hôm nay và trên hành trình dài phía trước sẽ luôn quyết đoán, chủ động đưa ra những quyết định, những sự lựa chọn đúng đắn để luôn luôn được bình an và chủ động trong chính cuộc đời mình.
